Vele wegen kent het leven,
maar van al die wegen
is er één die jij te gaan hebt.
Die ene is voor jou. Die ene slechts.
En of je wilt of niet, die weg heb je te gaan.
De keuze is dus niet de weg, want die koos jou.
De keuze is de wijze, hoe die weg te gaan.
Met onwil om de kuilen en de stenen,
met verzet omdat de zon
een weg die door de ravijnen gaat,
haast niet kan bereiken.
Of met de wil om aan het einde van die weg
milder te zijn en wijzer, dan aan het begin.
De weg koos jou,
kies jij ook hem?
— Dag Hammarskjöld

Soms kiest het leven een pad voor je, nog voordat je zelf klaar bent om te gaan. Voor mij begon die reis echt in 2017, tijdens een workshop over Leiderschap & Overdracht bij Phoenix Opleidingen. Ik dacht dat ik kwam om mezelf als leider te verdiepen. Maar ik kwam om mezelf als mens terug te vinden. Misschien zelfs om voor het eerst werkelijk thuis te komen.

In deze blog deel ik vijf lessen die ik heb geleerd op mijn pad. Geen theorieën, maar eigen ervaringen. Niet om te inspireren, maar om te erkennen: we zijn allemaal onderweg.

1. Alleen is niet sterker dan samen

Ik was altijd goed in oplossen. In aanpakken. Vooruit. Zelfstandig zijn voelde als iets om trots op te zijn. Maar onder die kracht schuilde een ander verhaal: als ik het alleen doe, val ik niemand lastig en verlies ik niemand.

Ik leerde dat het aannemen van hulp geen zwakte is, maar een helende daad. Dat vragen stellen moed vraagt. En dat samen niet betekent dat je minder bent, maar juist meer mag zijn.

2. Ik mag gelukkig zijn, ook als een ander dat niet was

Er kwam een moment in een opstelling waarop ik geluk moest, of eigenlijk mocht, omarmen. Fysiek. In de ruimte. Maar ik kon het niet. Want als ik mijn geluk omarm, zo voelde het, laat ik mijn vader achter in zijn donker.

Tot de begeleider zei: Juist ter ere van hem mag jij gelukkig zijn. Dat brak iets open. Want het was niet óf-óf. Niet verraad óf verbinding. Het mocht samenkomen: het verdriet én het geluk, het leven.

Sindsdien zeg ik iedere ochtend: “Ter ere van jou, papa, maak ik er wat van.”

3. Hechten is voor mij geen vanzelfsprekendheid

Mijn moeder was er, maar ik voelde me vaak niet gezien. Dus werd ik zelfstandig, vroeg weinig, slikte veel in. Ik leerde: als ik niets nodig heb, stel ik niemand teleur.

In mijn werk als leider zie ik dat terug. Ik ben er snel voor anderen, maar minder voor mezelf. Ik geef veel, vraag weinig. Verbinding maken gaat me goed af, maar echt hechten… dat blijft spannend.

Toch oefen ik. Door te zeggen wat ik nodig heb. Door te blijven, ook als het schuurt. Want echte nabijheid begint bij jezelf.

4. Mijn geschiedenis verdient een buiging, geen correctie

Lang heb ik geprobeerd mijn geschiedenis ‘achter me te laten’. Maar ik ontdekte: wat je ontkent, blijft trekken. Alleen wie buigt voor wat was, kan werkelijk staan voor wie hij nu is.

Ik leerde mijn plek in te nemen, niet erboven, niet eronder. Mijn ouders niet te dragen, maar te eren. Dat is een innerlijk ritueel geworden. Een dagelijkse oefening in liefde. In aanwezigheid. En in rouw, want rouw is niets anders dan de achterkant van liefde.

5. Kwetsbaarheid is geen tegenovergestelde van kracht, het is haar toegangspoort

Lang dacht ik dat ik sterk moest zijn. Dat mensen iets aan me hadden als ik de antwoorden wist. Maar ik ontdekte dat de echte magie niet zit in weten, maar in durven tonen wat ik (nog) niet weet.

Als leider wil ik ruimte geven. Geen controle uitoefenen, maar bedding bieden. Geen schijnzekerheid geven, maar veiligheid door menselijkheid. Want alleen als ik mezelf laat zien, kan ik de ander echt ontmoeten.

Zoals Jung ooit zo mooi zei: “Beter een heel mens dan een goed mens.”

Kiezen voor de weg die mij koos

Ik ben nog steeds onderweg. Misschien wel meer dan ooit. Waar ik eerder vooral liep vanuit bewijsdrang of plicht, loop ik nu met meer mildheid. Meer aanwezigheid. Meer liefde voor mezelf, en daarmee ook voor de mensen om mij heen.

Als ik iets mag doorgeven, is het dit:

👉 Je hoeft het niet alleen te doen.
👉 Je mag geluk omarmen.
👉 Je mag rouwen én het leven vieren.
👉 Je bent welkom. Precies zoals je bent.

De weg koos mij. En ik kies hem nu ook. Dank aan iedereen die een stukje is meegelopen. En aan wie dat misschien nog gaat doen.