“Zo doen we dat hier.” Of “Tja, zo doen we dat altijd.” Je hoort het vaak te pas en te onpas op de werkvloer. Het zijn de ongeschreven regels, de ingesleten normen en waarden. Ook wel het DNA van je organisatie.

Maar weet je ook waarom dat zo is? Hoe is het DNA van je organisatie eigenlijk ontstaan? En hoe beïnvloedt het ieders gedrag vandaag? Daarvoor moet je kijken naar de oorsprong van de organisatie en de oorsprong van de oprichters. Vervolgens kijk je naar de invloed van eigenaarschap. Tot slot bepaalt de ordening in je organisatie hoe je DNA doorsijpelt naar je gehele organisatie.

Organisatie oorsprong

Allereerst kijk je naar de oorsprong van de organisatie. Naar antwoorden op vragen zoals hieronder. Ik heb er direct een voorbeeld aan toegevoegd. Vanuit mijn persoonlijke DNA en mijn relatie tot het door mij mede-opgerichte FX Agency.

• Waarom is deze organisatie ooit gestart?

(Wij zijn ooit gestart omdat we vonden dat een digitaal bureau niet zo duur hoefde te zijn en omdat we vonden dat je je collega’s veel meer mag vertrouwen en ze de vrijheid kan geven die ze nodig hebben)

• Was er een specifieke aanleiding of gebeurtenis?

(Ik werkte bij een marketingbureau waar je gewoon moest luisteren naar wat er volgens de baas gedaan moest worden. Ik werd niet gevraagd wat ik nodig had om mijn werk nog beter te kunnen doen)

• Wie zijn of waren de oprichters?

(Ik kom uit een gezin waar ik me niet altijd welkom voelde en niet altijd mezelf kon zijn. Dat is precies wat ik wel heb gecreëerd bij onze organisatie)

• Wat moest er worden opgelost of verbeterd?

(Wij wilden de verhalen van onze klanten beter vertellen. Eerst kijkend naar de inhoud en dan pas naar de vorm)

• In welke maatschappelijke context werd de organisatie opgericht?

(Wij begonnen in 2009, midden in de economische crisis. Hierdoor kregen we veel kansen bij grote bedrijven om voor een relatief laag tarief te laten zien wat we konden)

• Hoe werd de oprichting gefinancierd?

(Dit hebben we altijd met eigen geld gedaan. Dat zegt iets over wie we zijn. We regelen het zelf en willen niet afhankelijk zijn van een ander)

Allemaal vragen waarvan de antwoorden ten grondslag liggen aan iedere organisatie. De antwoorden zijn zeer waarschijnlijk nog altijd op enige manier merkbaar in de organisatie van vandaag de dag.

Persoonlijke oorsprong

Nog een laag dieper dan de oorsprong van de organisatie is de oorsprong van de oprichter of oprichters. Hun persoonlijke oorsprong. Daar kan je naar kijken door de volgende vragen te beantwoorden:

• Uit welk gezin en welke familie komt de oprichter?
• In welke maatschappelijke context is de oprichter opgegroeid?
• Welke normen en waarden speelden er in het gezin?
• Welke patronen zie je iedere keer weer terug komen?

Ook deze antwoorden, zal je zeer waarschijnlijk in de vorm van normen en waarden in de organisatie terughoren en voelen.

Eigenaarschap

Wie de eigenaren van de organisatie zijn is vaak wel duidelijk. Maar soms zijn er ook andere eigenaren die geen oprichter waren of aandeelhouder zijn. Zo kan het voorkomen dat de oprichter niet (meer) werkzaam is in de organisatie en dat de huidige directie slechts een deel van het eigenaarschap draagt. Of dat een organisatie al honderden jaren bestaat en de klanten op hun eigen manier ook een deel van het eigenaarschap zijn gaan dragen. In beide gevallen kijk je verder dan de oorsprong van de oprichters en die van de organisatie. Daarin neem je het historisch belang mee van de directie en of klanten die een vorm van eigenaarschap hebben gekregen. Ook zij leveren dan een belangrijke bijdrage aan het DNA van de organisatie.

Ordening

Op dagelijks niveau heb je ook nog te maken met ordering. Wie of wat komt er eigenlijk eerst? In welke volgorde worden dingen op een onbewust niveau bepaald en door wie? Op de eerste plek komt altijd het DNA van de organisatie. Dat is de fundering van het geheel. Daarna komen de verschillende functies die een bedrijf heeft. Eerst de strategische functies, dan de kernfuncties en tot slot de ondersteunende functies. Dan komen de mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan het voortbestaan van de organisatie. En tot slot gaat het over leeftijd, hoeveel jaar ervaring iemand heeft en hoelang iemand bij de organisatie werkt.

Hét DNA

Als je weet waar de oorsprong van je organisatie ligt en wie daarvoor het eigenaarschap dragen, kan je dit opschrijven en gaan uitdragen. Zodat je dit verankert in de gehele organisatie. Zo is het voor alle collega’s duidelijk. Ook nieuwe collega’s weten/snappen/voelen/begrijpen (pick one) dan meteen hoe het hier gaat. Wat het DNA van de organisatie is. En nu je weet hoe de ordering werkt, kan je ook in die volgorde het DNA van je organisatie laten doorsijpelen naar de rest van de organisatie. Zo spreidt deze als een olievlek uit, van binnen naar buiten. Van de oorsprong (waarom de organisatie is ontstaan) naar de bedoeling (de richting waarin de organisatie zich wil ontwikkelen).

Meer over mij

Ik geloof dat persoonlijke groei en professionele ontwikkeling altijd samengaan. Daarom ben ik niet alleen oprichter en mede-eigenaar van twee mooie bedrijven (FX Agency en Reply.live), maar volg ik ook een opleiding tot coach bij Phoenix opleidingen. Zodat ik andere ondernemers nog beter kan helpen om slimme keuzes te maken. Hoe ik dat doe lees je op www.peterzijlstra.com.