Als leidinggevende lijkt het soms alsof je 100 ballen tegelijkertijd aan het hoog houden bent. Je hebt veel verantwoordelijkheden en een groot deel van je tijd gaat uit naar het begeleiden en coachen van je team. Daarnaast pak je ook operationele en management taken op. Je bent ambitieus en wilt blijven bewegen, en dus initieer je graag nieuwe projecten. Maar je agenda zit al vol en dus heb je hier eigenlijk geen tijd voor. Wat doe je? Je gaat op zoek naar tijd! Wellicht kan je iets overdragen naar iemand in je team? In zo’n geval is delegeren een geweldige oplossing toch? Het lijkt een win-win, maar realiteit is het een lose-lose. Verantwoordelijkheid geef je niet kado namelijk.
Het lijkt een goede oplossing, enkele verantwoordelijkheden overdragen aan teamleden, om de leiding te spreiden en meer ruimte te creëren voor ander werk. Op deze manier geef je bovendien een positieve boost aan het verantwoordelijkheidsgevoel van een teamlid, voor wie het een mooie stap vooruit is. Zou je denken toch? De werkelijkheid is anders. Waar jij denkt iemand een mooie kans te bieden door verantwoordelijkheid te geven, kan de ander het zien als iets waarmee hij/zij opgezadeld wordt. Je geeft de ander immers geen keuze. Geen kans voor diegene om de verantwoordelijkheid te pakken vanuit zijn of haar eigen beweegredenen. Terwijl jij die keuze waarschijnlijk ooit wel hebt gehad.
Hoe zorg je dan wel dat iemand verantwoordelijkheid neemt? Niet door het in de schoot te werpen. Wel door de route naar ‘verantwoordelijkheid pakken’ zo aantrekkelijk mogelijk te maken, en de diegene de weg naar dit einddoel juist zélf te laten bewandelen. Met andere woorden; je geeft iemand niet het resultaat, maar de middelen om hier op een natuurlijke manier zelf voor te kiezen. Onze ervaring leert dat deze middelen vrijheid, vertrouwen, en veiligheid zijn.Laten we deze drie middelen wat verder bespreken.
Vrijheid zorgt dat je zelf bepaalt wat je doet, in welke volgorde en vooral; op welke manier. Het zorgt dat iemand autonoom kan en mag zijn, en zelf kan bepalen of diegene een bepaalde verantwoordelijkheid wel of niet wil nemen.
1. Vrijheid
Vrijheid zorgt dat je zelf bepaalt wat je doet, in welke volgorde en vooral; op welke manier. Het zorgt dat iemand autonoom kan en mag zijn, en zelf kan bepalen of diegene een bepaalde verantwoordelijkheid wel of niet wil nemen. Vrijheid maakt ongedwongen, en is een groeibodem voor creativiteit en het nemen van verantwoordelijkheid. Als iemand in een verantwoordelijkheid ‘groeit’ dan begrijp hij/zij ook beter wat deze inhoud.
2. Vertrouwen
Vertrouwen is een ander belangrijke tool in de route naar verantwoordelijkheid scheppen. Als leider ben je (waarschijnlijk) ervaren in de uitdagingen en keuzes die zich voordoen in jouw verantwoordelijkheden. Logischerwijs is iemand die een nieuwe verantwoordelijkheid krijgt of neemt dat minder. Met vertrouwen ga je ervan uit dat iemand een verantwoordelijkheid vanzelf op zich neemt als diegene er het belang van inziet. Bovendien geef je met vertrouwen iemand de ruimte om bekend te raken met zijn of haar verantwoordelijkheid.
3. Veiligheid
Tenslotte is het belangrijk om een omgeving te creëren waarin mensen zich veilig voelen: een plek om thuis te komen, om te leren, en waar fouten gemaakt mogen worden. Waar iedereen van elkaar kan leren en op elkaar kan rekenen. Dan is het namelijk minder spannend om verantwoordelijk over iets te zijn, en wordt een team gemotiveerder. Met veel vrijheid komt onzekerheid, je weet minder goed wat er van je verwacht. Je moet je eigen pad kiezen, en soms neem je de verkeerde afslag. Dit hoort erbij en is normaal en daarom is veiligheid zo belangrijk. Fouten maken is vooruitgang, leren en groeien. Als hier geen ruimte
Geef ruim
Deel geen verantwoordelijkheden uit alsof het cadeaus zijn, maar creëer een omgeving waarin vrijheid, vertrouwen en veiligheid zorgen voor eigen initiatief. Zo geef je mensen de ruimte om zelf te kiezen voor verantwoordelijkheid. Denk nog eens terug aan hoe we begonnen; je wil als leider een verantwoordelijkheid overdragen om jezelf wat ruimte te geven. Met de juiste voedingsbodem kun je deze verantwoordelijkheden ter tafel brengen en laat je je collega’s zelf kiezen wat ze hiermee doen. Blijft er dan toch iets liggen? Dan blijft het vooralsnog even je eigen verantwoordelijkheid tot een collega er klaar voor is om deze zelf te pakken. Hoe je dit ook doet; kies een manier die bij jezelf, bij de organisatie, de cultuur en het DNA past. Je zult zien en ervaren dat dit een win-win situatie is, waarbij jij meer ruimte krijgt en je mensen een leukere en fijnere werkplek met de ruimte om te groeien en zelf te kiezen.